Hiện nay, có rất nhiều trang trại chó cảnh nổi tiếng ở Hà Nội, TPHCM, Cần Thơ, Nghệ An, Huế, Đà Nẵng, Hải Phòng… Tại đây chuyên cung cấp tất cả các giông cho cảnh như Poodle, Alaska, Husky, Corgi… chất lượng. Vậy, để có thể tạo nên những thương hiệu lớn, xây dựng những trai chó uy tín thì người nuôi chó, phối giống chó hay thường gọi là Breeder cần phải làm những gì? Những sai lầm và khó khăn thường mắc phải khi lai tạo giống chó là gì? Hãy đọc ngay bài viết dưới đây của Pet Mart nhé.

Phân biệt Dog Breeder và người buôn bán chó cảnh

Dog Breeder là những người trực tiếp lai tạo, phối giống chó cảnh. Mục đích của họ là tạo ra những giống chó mới đẹp hơn, giỏi hơn những thế hệ trước. Người buôn bán chó cảnh cũng có thể lai tạo hoặc cũng có thể không. Mục đích chính của họ là kiếm tiền.

Trong đó phổ biến nhất là Puppy Mill breeder, Backyard Breeder, Hobby Breeder, Show Breeder, Working Dog Breeder… Ở Việt Nam chắc có tới 95% người nuôi chó chỉ là Pet Owner. Còn việc cho chó phối giống hoàn toàn nghiệp dư, vui là chính.

Cũng có một số Breeder chịu đầu tư con giống, chuồng trại tử tế nhưng do Việt  Nam chưa có cuộc thi chính thức cho Show Dog và Working Dog (Agility Contest, K9 Contest) nên các Breeder tạm xếp vào Hobby Breeder. Họ xây dựng các trang trại chó cảnh cho riêng mình. Có thể lai tạo con giống để bán, hoặc cũng có thể để huấn luyện chó tham gia Dog Show . Xu hướng này không có gì đáng phê phán trong hoàn cảnh thực tế.

Puppy Mill Breeder

Những người này nuôi chó với số lượng lớn. Mục đích là kiếm tiền. Ở Việt Nam gọi họ là lái buôn chó. Chó được nuôi như heo, dơ bẩn, không chăm sóc. Họ cũng không chú ý tới sức khoẻ của vật nuôi, tiền là mục đích chính.

Những người lái buôn không được nhà nước cấp giấy phép và kiểm tra chuồng trại. Vậy nên Puppy Mill là những nông trại nuôi chó phạm pháp. Chó đẻ ra chủ yếu là đăng bán trên báo và internet với giá rẻ. Và 1 số cung cấp cho những Pet shop bán chó mèo. Họ là kẻ thù của những người nuôi chó. Thậm chí bị lên án rất dữ, lâu lâu bị bắt nhưng vì tiền họ không màng gì hết.

Backyard Breeder

Những người này nuôi một chú chó. Tới ngày nó động đực kiếm một chú chó bất kì nào đó để phối giống. Thường thì chó của họ không có giấy. Vì là hội viên của AKC hay Canadien CK bị ràng buộc rất nhiều thứ tới luật pháp và Breed chó nên chỉ có Show Dog Breeder mới tham gia. Chó của họ bán rất rẻ, có thuần giống hay bị bệnh hay không thì không ai biết.

Hobby Breeder

Là những người nuôi 3 –  5 chú chó. Bao gồm 1 hay 2 giống gì đó. Họ cũng yêu chó, nhưng họ Breed vì vui là chính. Có khi kiếm tiền cũng là chính. Nên chó của họ không đi show. Họ không đầu tư tiền bạc và tâm huyết nhiều. Chó của họ thường thuần chủng nhưng không đẹp. Thậm chí có nhiều lỗi và giá cũng rất bèo.

Show Breeder

Những người cố gắng giữ những giống chó không bị thái hoá. Thế hệ sau mạnh khoẻ, thông minh và đẹp hơn những thế hệ trước. Họ tuyển chọn và sàng lọc từ tính tình, vóc dáng, sức khoẻ của nhiều đời chó. Nói chung là họ Breed những con chó tốt nhất, đẹp nhất. Nếu bước vào thế giới của họ thì nên tránh nói tới lợi nhuận, họ không bao giờ nói tới lợi nhuận công khai. Nhân giống ra những con chó đẹp là mục tiêu hàng đầu của họ.

Working Dog Breeder

Nếu nói Show Dog Breeder là những người tạo ra hoa hậu thì Working Dog Breeder là những người tạo ra cảnh sát. Những Breeders này đa số là dân Trainers. Họ Breed ra những chú chó có sức khoẻ, thông minh để đào tạo cho công việc của cảnh sát, bảo vệ, dắt người mù…

Đừng nghĩ rằng họ nói chuyện rất đàng hoàng, kiến thức về chó bao la, chó của họ đoạt nhiều giải lớn… thì họ là người đàng hoàng. Đừng để những tấm hình đoạt giải và những chú chó thuộc hàng “top” của họ “mê hoặc” bạn.

Ranh giới của chánh tà, đúng sai nhiều khi rất mong manh. Ngày nay với nhiều luật lệ khắt khe, thông tin qua internet đi rất nhanh, người mua có thể an tâm hơn. Nhưng đó là mua những chú chó con bình thường. Khi đụng vô những chú chó nổi tiếng với giá vài chục triệu thì lại là chuyện khác. Vì vậy lúc nào cũng phải tự bảo vệ quyền lợi của mình.

Phân biệt chủ trại chó cảnh tốt và xấu

Những người lai tạo trong trại chó cảnh chính phái thường là những người thật thà về giống chó của họ. Khi bạn hỏi giống chó của họ có khuyết điểm gì thì họ sẽ nói. Còn những người tà phái thì họ sẽ nói giống chó của họ là vô địch, không có lỗi gì. Thật ra không có giống chó nào mà không có lỗi. Họ rất ít khi bán để cho sinh đẻ.

Người họ cho mua về sinh đẻ phải là người am tường về giống chó đó. Cũng như hiểu quy luật phối giống chó làm sao để có những thế hệ mai sau tốt hơn thê hệ trước. Có 2 loại giấy khai sinh được các trại chó cảnh cung cấp.

1. Loại chỉ dành cho thú nuôi làm kiểng trong nhà (pet).
2. Loại cho phép sinh sản.

Nếu người mua không có giấy của trại chó cảnh cho sinh sản thì không thể làm giấy cho chó con. Vì giữ bí mật nghề nghiệp, phe tà phái thường làm giả giấy tờ chó trong trại chó cảnh của họ. Chó của họ thì không ai có quyền kiểm tra hay thử DNA.

Các bạn đừng bao giờ nôn nóng khi chọn giống chó. Phải có kế hoạch lâu dài. Mua 1 cặp nổi tiếng về chưa chắc gì đẻ ra con đẹp. Tuy rằng những chú chó nổi tiếng đều có gia phả hiển hách, nhưng những chú chó đó không bao giờ được tạo ra từ 1 người mới vô nghề.

Trách nhiệm của người phối giống chó tốt

Ngoài nhân giống ra chó tốt còn phải hướng dẫn người mua những thông tin đúng về giống chó của mình. Cách chăm sóc và những hệ luỵ khác khi đem 1 con chó về nhà. Để tránh những người chạy theo thị hiếu và mua đại không chịu tìm hiểu kỹ. Rồi xảy ra nhiều chuyện dở khóc dở cười.

Còn các diễn đàn, các club phải hướng dẫn tư tưởng người nuôi chó những kiến thức cần thiết. Nhất là hướng dẫn họ tìm một người phối giống cho chó tốt . Đây cũng là cuộc chiến giữa Breeder với các lái buôn chó vô lương tâm.

Các bạn thường kêu ca mình không biết gì về các giống chó, gia phả thế nào… Chó chợ mua về vài hôm chết. Chó mua lúc nhỏ nói là giống này nhưng lớn lên không giống con giáp nào hết… Mỗi ngày trên Fanpage của Pet Mart có rất nhiều câu hỏi với nội dung như vậy. Người mua chó không chịu tìm hiểu trước khi mua rồi lại đi hỏi khắp nơi. Hay người bán nói họ không tin?

Vì vậy, những người chủ trang trại chó cảnh nên tư vấn và hỗ trợ thông tin đầu đủ tới khách hàng của mình. Hướng dẫn họ cách chăm sóc chó con khi mới về nhà. Có như vậy, mới tạo được niềm tin với những người mua chó. Chứ không phải, chó con rời trang trại chó cảnh của mình là coi như hết trách nhiệm.

Người phối giống chó phải có đam mê

Đây là điều kiện cần tiên quyết. Vì chính những đam mê này là động lực duy nhất thôi thúc bạn đạt được những ấp ủ, ước mơ… Có thể một lúc nào đó, ở một hoàn cảnh nào đó bạn không đạt được những điều mình muốn. nhưng với đam mê chắc chắn bạn sẽ được. Vấn đề chỉ là thời gian mà thôi. Đam mê giúp bạn vượt qua những hạn chế, yếu kém của bản thân để đạt kết quả tốt hơn. Và đam mê cũng là điều kiện đầu tiên đẫn đến những điều kiện khác.

Chủ trại chó cảnh cần phải đầu tư những gì?

Thời gian

Bạn không thể là một người chủ tại chó cảnh, một người phối giống tốt nếu bạn không có thời gian. Lấy 1 ví dụ bạn là người nuôi chó mà một ngày không chơi đùa, chăm sóc hay dành thời gian cho những chú chó của bạn ít nhất từ 2 – 3h mỗi ngày thì chưa đạt được 1 người chủ trang trại chó cảnh tốt.

Ngoài ra còn thời gian để cập nhật tin tức, nói chuyện với các chủ trang trại, Breeder khác để học hỏi. Hay đơn giản chỉ là học những gia phả mà cũng tốn không ít thời gian… Dù có người giúp đỡ hay không thì chính người chủ trại chó cảnh cũng phải tự trau dồi bản thân. Để tạo ra những kiến thức và kinh nghiệm cho chính mình.

Tiền bạc

Điều này chắc khỏi phải bàn thì ai cũng biết. Ví dụ như tiền con giống, chăm sóc, thức ăn, thuốc men… Nếu không có điều kiện này cũng rất khó. Để đảm bảo có những giống chó tốt và khỏe mạnh, chủ trại chó cảnh cần có nguồn tài chính dư giả. Vì ở đây nuôi theo số lượng lớn, chuyên nghiệp nên số tiền bỏ ra cho chó con và chó bố mẹ chắc chắn là không phải con số nhỏ.

Kiến thức

Cái này là cái quan trọng nhất. Mỗi cá nhân phải tự trang bị kiến thức tối thiểu về giống chó mà mình đam mê. Và liên tục cập nhật nó. Tại Việt Nam có rất nhiều chủ trại chó cảnh có quan niệm cứ đem 1 con đực đẹp phối 1 con cái đẹp là cho ra sản phẩm đẹp… Mà họ không đoái hoài gì đến cái gia phả và sự kết hợp giữa các dòng với nhau.

Dòng nào thì tỷ lệ đẹp xấu giữa con đực và cái. Dòng nào thì đời con đẹp và dòng nào thì tới đời cháu mới đẹp… Nói chung, nhiều chủ trại chó cảnh ở Việt Nam làm việc vẫn còn cảm. Họ thiếu sự đầu tư thời gian nghiên cứu trước. Nói như các Breeders nước ngoài là: “Do your home work before planning on anything”

Trại chó cảnh cần xây dựng dựa trên sự trung thực

Ông bà ta thường nói “người mua lầm chứ người bán không bao giờ lầm”. Các bạn cứ ngẫm lại xem rất đúng với tình hiện nay của các trại chó cảnh ở Việt Nam. Có rất nhiều trại chó bán tống bán tháo, lừa gạt hay dùng đủ các mánh khoé để đẩy các sản phẩm có vấn đề cho những người mới chơi ít kinh nghiệm.

Cái này thì chỉ những người chơi đã bị “ăn trái đắng” của họ mới biết được và đánh giá được. Ngược lại cũng chỉ những người chơi mới đánh giá được đâu là những trại chó cảnh uy tín khi họ đã có giao dịch qua với những nơi đó.

Một vấn đề nữa là nhiều chỉ trại chó thấy giống nào cũng thích. Đây là 1 điều tối kỵ với những người lai tạo nước ngoài. Các bạn có thể dễ dàng nhận thấy các trại chó cảnh bên nước ngoài rất ít khi gặp họ nuôi 2 giống trở lên và đều nổi tiếng… Các bạn cứ nghĩ, thời gian để nghiên cứu cập nhật về một giống còn không đủ thì lấy đâu ra cho 3 hay 4 loại. Và còn nhiều vấn đề bất cập khác nữa. Đúng không nào?

Kinh nghiệm mở trang trại chó cảnh cần trau dồi

Dù mục đích xây dựng các trang trại chó cảnh là để kiếm tiền hay chỉ vì niềm đam mê yêu thích chó cần phải có thời gian, tích luỹ kinh nghiệm, kiến thức, tài chính, quan hệ và cả sự may mắn nữa. Nếu không có sự kiên trì, quyết tâm theo đuổi đến cùng, muốn nhanh chóng có được lợi nhuận hoặc thu được thành quả, muốn ăn xổi… tất sẽ dẫn đến thất bại. Thất bại của một người phối giống chó quyết tâm và kiên trì thì có thể làm lại từ đầu. Những kẻ muốn ăn xổi khi gặp khó khăn, thất bại sẽ nhanh chóng bỏ cuộc.

Khó khăn của mô hình trang trại nuôi chó cảnh tại Việt Nam

Ngoại trừ những người buôn bán chó theo kiểu “hàng hoá trao tay” thì có rất nhiều trang trại chó cảnh tạo giống chó tốt, khoẻ mạnh gây lòng tin cho người nuôi. Nhưng thực tế ở Việt Nam có những cái khó sau đây:

Tỷ lệ chó chết dưới 6 tháng tuổi cao nhất do dịch bệnh

Những trang trại chó không thể nuôi chó con trên 6 tháng tuổi mới bán cho chủ khác. Và chủ nuôi cũng không ai muốn mua chó quá lớn. Thời gian dưới 6 tháng tuổi kể cả tiêm vaccine đầy đủ cũng khó an toàn dịch bệnh như: Carre, Parvo, ho cũi chó Kennel Cough…. Những người đã bị chết nhiều chó thốt lên rằng:” Phải trên 6 tháng tuổi mới thành… chó được!”. Vì vậy dù là trang trại chó cảnh uy tín nhưng cũng không tránh khỏi cái tiếng bán chó bị chết.

Phương pháp xác định giống chó, gia phả chưa khoa học

Người lai tạo trong các trang trại chó cảnh có ghi chép, đánh số tai chó con, các chó có gia phả nhập về đều được nhân giống có uy tín. Tuy nhiên, hiện nya vẫn chưa có một Hiệp hội hoặc các bác sĩ thú y uy tín làm trọng tài khách quan ký xác nhận lý lịch đàn chó như ở các AKC, CKC… Thậm chí nhân giống có khái niệm “nhẩy lót” nghĩa là nhẩy đực chính rồi thêm lần nhảy phụ. Vậy làm sao để biết chính xác là con của đực nào?

Lấy uy tín và tin đồn làm căn cứ xác định giống chó

Cũng là vấn đề thường ngày ở Việt nam. Chú chó nổi tiếng của ông A, thì ai cũng nhận là con này dòng chó nhà ông A đấy. Trắng đen lẫn lộn. Nhiều chủ các chủ trang trại chó cảnh tốt nhưng ở Việt nam muốn làm tốt vẫn còn khó lắm! Với các lý do trên, Việt Nam cần có thời gian mới hoàn thiện được việc nhân giống và nuôi chó.  Ngay bây giờ chúng ta cần trao đổi kinh nghiệm, học hỏi để cho một ngày mai tốt đẹp hơn.

Nhận định sai lầm của chủ trang trại chó

Các breeder phối giống chó mới đều quá nhiều mơ mộng. Họ nghĩ phối giống chó là chuyện đơn giản như 1+1=2. Cứ có vốn mua chó tốt về thì sẽ đẻ ra chó đẹp. Họ không hiểu rằng nhân giống chó ngoài con giống tốt ra còn có rất nhiều thứ khác quyết định tới chất lượng chó con. Những điều này phải có kinh nghiệm mới thấy được. Chưa có 1 chủ trại chó cảnh nào dưới 5 năm kinh nghiệm mà phối giống ra chó đẹp đẳng cấp quốc tế. Mặc dù họ bỏ tiền ra mua chó bố mẹ đẳng cấp quốc tế.

Họ nghĩ đơn giản là người ta bán chó con có cha mẹ chất lượng cũng như chó của mình với giá đó. Mình cũng bán như vậy hay rẻ hơn 1 chút thì sẽ bán hết ngay thôi. Ví dụ chó con người ta bán $1000/con, mình bán 800, 1 bầy 10 con là 8000. Vậy là lấy lại vốn hay có lời. Nhưng tới khi chó đẻ ra chẳng ai nào hỏi tới, hạ giá rồi hạ giá nữa cũng không bán hết bầy chó.

Họ quên mất 1 điều là họ đang trong giai đoạn học nghề, đóng học phí. Kinh nghiệm, uy tín, khách hàng không có. Cũng là chó cha mẹ chất lượng như vậy nhưng người ta đẻ ra chó con đẹp hơn mình. Vì người ta biết phối hợp đúng, hiểu blood line. Chứ không phải mua chó cùng giá tiền, cùng chất lượng thì sẽ đẻ ra chó con đẹp. Thế là vỡ mộng, nhiều chủ trang trại chó vỡ mộng mà cũng không biết tại sao luôn.

Chọn lựa sai lầm của người phối giống chó

Những người mới thường ham những con có danh hiệu vô địch. Hay con cháu của những con có danh hiệu vô địch. Nhưng họ không hiểu như thế nào là 1 con vô địch. Họ không biết 70% những con có danh hiệu vô địch ngoài kia chỉ là những con chó tầm thường nhưng chủ của nó biết cách hô biến nó thành vô địch.

Những người phối giống chó kinh nghiệm họ đánh giá 1 chú chó qua chất lượng của nó. Chứ không phải đánh giá qua danh hiệu của nó. Bạn tin hay không cũng được. Có nhiều con vô địch của Mỹ hay Canada sẽ bán với giá trên trời cho những người mới không biết gì.

Không biết nhìn 1 gia phả giống chó. Không biết được bao nhiêu phần trăm sự thật của cái gia phả đó. Thường thì người mới phối giống chó rất tin vào gia phả. Và quan trọng nhất là cứ chăm chú vào những con vô địch trong gia phả đó mà quên đi những con khác. Họ quên rằng những con vô địch trong gia phả đó cũng chỉ góp 1 phần để tạo nên chó con của bạn giống như những con chó khác.

Quyết định vội vàng của các Breeder

Sau khi nhận định và lựa chọn sai lầm, 1 số người đã đầu tư 1 số tiền lớn và những con giống tốt. Thậm chí chưa biết gì nhưng đã mua ồ ạt 5, 7 con chó cái về nhân giống. Và kết quả là ôm 1 đống chó con không ai mua. Thế là họ tìm cách bán tống bán tháo, tìm cách gỡ vốn lại. Thậm chí gạ gẫm người khác. Mặc dù mục tiêu ngay từ lần đầu của họ không phải là như vậy.

Một số không chịu thua, lại tiếp tục bỏ tiền ra mua chó. Thậm chí đẹp hơn đợt trước, nhưng rồi càng thêm lỗ. Một số thay đổi giống chó khác. Có thay giống khác thì họ cũng là người mới thôi. Nào là Alaska, Phú Quốc, Poodle, Bulldog, Phốc Hươu, Chihuahua, Phốc, Pug… Và qua giống khác họ lại phải học lại từ đầu .

Để tránh những sai lầm này, những người chủ trang trại chó cảnh mới luôn phải tự nhắc mình rằng mình đang trong giai đoạn học nghề. Đầu tư hay lựa chọn con giống cũng phải trong tư thế thử nghiệm và học hỏi. Đừng lao mình xuống quá vội, không thể 1 bước lên trời được. Phải cẩn thận với những người bán những chú chó mắc tiền cho bạn. Họ bán cho bạn con chó đẹp, mắc tiền kèm theo 1 giấc mơ để ru ngủ bạn. Nhưng đời thì không đẹp như mơ.

Người phối giống chó có tư tưởng bảo thủ

Không chịu mở mang đầu óc học hỏi từ xung quanh, ảo tưởng mình là vô địch thiên hạ. Có nhiều người đọc được vài trăm cuốn sách, quen được vài ba cao thủ học lỏm chút ít. Hoặc nuôi được mấy chục con chó…  nhưng khi bắt đầu làm trang trại chó cảnh lại tưởng mình đã biết hết. Đã thông hiểu tất cả và luôn ra vẻ ta đây. Luôn cho mình là đúng và mọi người xung quanh nói gì cũng thiếu, cũng sai.

Ở hoàn cảnh Việt Nam hiện nay, mọi thứ đều đi sau thế giới rất nhiều. Cả thế giới đều đang tiến lên, ngay cả những người xung quanh mình cũng thay đổi hàng ngày. Nếu người nhân giống chó ảo tưởng về bản thân không chịu học hỏi, biết được một ít kiến thức mà luôn phủ nhận những điều mới lạ chắc chắn sẽ thất bại và đeo vào sau lưng hàng chữ “ếch ngồi đáy giếng”.

Chủ trại chó cảnh không tin tưởng chính mình

Sai lầm này hay mắc phải với 2 loại người nhân giống.

1. Là những người thiếu kiến thức, tự ti về bản thân. Ai nói gì cũng phân vân không phân định được đúng sai. Cuối cùng mắc vào thế “đẽo cày giữa đường”. Những người phối giống chó này thiếu kiến thức thì chẳng thể xây dựng được trang trại chó cảnh cho riêng mình.
2. Người chủ trang trại chó cảnh đọc quá nhiều, nghe quá nhiều. Ôm trong đầu đủ mọi loại thông tin. Bất cứ người nào đọc nhiều thì đều từng lâm vào tình trạng loạn kiến thức. Bởi vì trên thế giới này chẳng có gì là tuyệt đối cả. Nhất là với nghề Breeder không phải như làm toán là 1+1=2. Có lúc 1+1=2 nhưng có lúc 1+1=0. Những lúc như vậy nhiều người thường phân vân không biết nên theo con đường nào. Không biết liệu việc mình làm có dẫn đến kết quả nào không. Mình thay đổi thì biết đâu lại tốt hơn?

Vấn đề là khi đưa ra 1 quyết định trọng đại nào đó, ví dụ như chọn 1 giống chó, mua 1 con chó giống… thì trước khi đưa ra quyết định phải cân nhắc thật kỹ. Khi đã quyết định rồi phải có lòng tin vào quyết định đó của mình. Không phải ban đầu chọn giống chó này, được 1 thời gian thấy không ai mặn mà mà dân tình lại đang quan tâm tới giống chó khác. Tới lúc đó lại thay đổi quyết định đi chọn giống chó đang “hot” kia. Như vậy sẽ phải làm lại từ đầu.

Tư tưởng bàn lùi của người nhân giống chó

Những người nhân giống mắc sai lầm này là những người phủ nhận sự có thể thành công của việc làm Breeder và xây dựng trang trại chó cảnh chất lượng. Làm Breeder hay làm bất cứ một việc nào khác, luôn có những khó khăn và cản trở. Cân nhắc và tự lượng sức mình trước khi quyết định có làm hay không là điều đúng. Nếu thấy không làm được một việc gì đó với lí do là sức mình không đủ thì không sao. Nhưng nếu cho rằng việc đó là việc không thể làm được thì chắc chắn đó là sai lầm.

Loại sai lầm này phổ biến nhất trong tất cả các lĩnh vực. Chính vì thế mà tạo ra môi trường tuyệt vời cho một số ít người nhân giống dám nghĩ, dám làm. Như vậy, nếu bạn đã quyết định trở thành một người chủ trang trại chó trong tương lại hãy luôn cố gắng và không ngừng học hỏi.